- Katılım
- 4 Ocak 2014
- Mesajlar
- 84
- Tepkime puanı
- 0
- Puanları
- 0
Olay Öyküsüne (Hikayesine) Örnek
087956′nın SIFIRI (Tarık BUĞRA)
Fatih taraflarında -amca derim- bir uzak akrabam oturur. Hali vakti yerindedir. Üstelik bir radyosu, küçücük, bebek yastığı gibi bir kedisi ve on altı, on yedi yaş-lannda da bir kızı vardır: Kumral saçlı, taptaze, kadife tenli, iri, yeşil gözlü, canlı, cana yakın bir şey. Adı da Ic-lâl.
Bana gelince, ben işte böyle, yirmi üç yaşımda, bütün varlığı ve avuntusu sık saçlar, sağlam dişler ve kırmızı bol, kocaman düğümlü kravatı olan, pansiyoner bir tıp talebesiyim. Akraba canlısıyım; bu yüzden de sık sık amcamlara taşınınm.
Bu ziyaretlerimden birisinde ve yılbaşından bir hafta kadar önceydi; söz döndü, dolaştı, şans meselesine geldi. Ben;
— Hiç şansım yoktur benim” dedim. Iclâl;
— “Benim de” dedi.
Şanssızlığımız bize dünyanın en tatlı şeyini, sitemle kanşık övünmeyi veriyordu. Ve bu, tabiatiyle, yengeye vız geliyordu. O;
— “Ne biliyorsunuz denediniz mi?” diye sordu ve;
“Ortaklaşa bir bilet alın yılbaşı için” dedi.
Ben, lâf olsun diye, hakkınız var der demez, Iclâl’in öbür odaya fıriayıp yepyeni bir on liralıkla dönmesi bir oldu.
Ve biz, daha sonra, amca yatmaya çekilince, büyük ikramiye ile neler yapılabileceğini uzun uzun konuştuk: Ben, iç hastalıkları ihtisasından ve bir röntgen makinesinden söz ediyordum; Iclâl ise, küçük bir bahçe, üç oda, bir mutfak, havagazı ve banyodan dem vuruyordu. Ne tatlı şey!
Amma bunun için bir on lira da benim katmam gerekti. Oysa ayın bilmem şu kadarıydı, kırmızı renkli havale kağıdının gelmesine daha uzun, upuzun günler vardı. Ve zavallı pansiyoner talebe için aşçı borca işliyordu.
On lirayı nereden bulmalı?
Borç arkadaştan alınır; ama, gel gör ki, arkadaşların en kabadayısı, kahvemizin garsonuna takmaya başlamamış olanl
Adam sende, diyorum. Bu derde daha çok katlanmakta., ve yoktan yere artırmakta ne mâna var? Alırım bir yarım bilet ve; “İşte senin payın” diye, veririm iki yüz elli bin lirayı, olur biter.
Hem bu işi hemen, yarın yapmalı; Iclâlciğin yepyeni ve cana yakın on lirasına, sevgiliden gelen ilk resme bakar gibi bakıp bakıp da içimin eridiği yetmezmiş gibi, bir de bu sıkıntıyı artırmakta ne mâna var sanki?
Ertesi günü, hemen, bir yarım bilet alınacaktı, ama…
Ayın yirmi dokuzu demeden, o yepyeni, o sevgiliden gelen ilk resme benzeyen on liralık da, birtakım hesaplar ve umutlarla gitti.
Bunlarla beraber ben hâlâ avutabiliyordum kendimi: Şimdi artık, kırmızı renkli havale kâğıdı gelene kadar amcalara gidilmeyecek, sonra da Iclâlciğe; “Biletimize amorti çıktı, al on lira” diye sırıtılacak!
Tut ki, borç almışım!
Ama benim kalleş, benim gaddar şansım bu ka-darcık dürüstlüğe olsun imkân bırakır mı?
Yılın son günü pis ve uğursuz bir havada Bayezit Meydanı’nda, havuzun etrafında, bir arkadaşla, bomboş ceplerle ve ezik ve yenik ve toplum tarafından horian-mış.. dolaşırken., bilime, politikaya, sanata, hele hele
paraya, yâni ekonomik kaderlere dair felsefeler yürütürken., bu şans bende iken başka ne olsun? hlâl’le ve annesiyle burun buruna geliverdik.
Çarşıdan dönüyoharmış. Şey almışlar.. Sonra şey de almışlar…
Niçin onlara uğram/yormuşum ve;
— “Biletimizin numarası kaç?”
Hey ya Rabbi! beride bilime dair, politikaya dair, sanata dair, alınyazısına dair bunca muamma durup dururken başka bir şey kalmadı da, biletimizin numarası mı dert oldu? Salladım bir rakam:
— “87956.”
Ve Iclâl, söylediğim numarayı, önemle saygıyla, ciddiyetle yazdı, sonra da bu işin bana verdiği azap yetmezmiş gibi;
— “Hadi bize gidelim; çekilişi radyodan dinleriz.,
değil mi anne?” dedi.
Artık annesi de ısrar ediyordu. Ben son bir umutla, arkadaşıma baktım. Ama nerede? O budala, tabii Iclâl gibi bir kızın karşısında olduğu için, dişlerimi gıcırdatan bir centilmenlikle çekip gitti. Arkasından “Hey budala, beni işkenceye götürüyorlar; arkadaşlık bu mudur, kur-tarsana” diye bağırmak istiyordum. Bağıramadım elbette.
Yolda 87956′nın her rakamı bir çekiç olmuş, ta beynimin içine vurup duruyordu:
Alınyazım bu benim işte, şansım bu. Yüzbinlerce sayının içinde, sanki başkası yokmuş gibi 87956 dedirtecek bana tabii!
87956L
Ne ahenk., ne kompozisyon., ne mimari! Beş yüz bin lira buna çıkmayacak da gidip elin budala, şapşal rakamlarına mı çıkacak?
Birdenbire ve can havliyle, Iclâl’e;
— “Kaç yazdın numarayı?” diye soruyorum.
O çoktan ezberlemiş bile:
— “87956.”
— “Yanlış” diyorum.
— “Neden? Sen öyle demedin mi?”
— “Hayır.”
— “Aaa.. vallahi 87956 dedin., hâlâ kulağımda.”
Haklı kızcağız; unutulur mu hiç? Bir mısra gibi ahenkli lanet! Ama ne olursa olsun diretmek, bu korkunç surette çekici rakamı değiştirmek, sonuna bir on üç, evet, on üç takmak lâzım. Boş ama… dirensem “çıkar da bak bakalım bilete” diyebilir. Alınyazısı değiştirilemez ki!
Evde Iclâl; “Sahi, biletin numarası 87956 değil mi?” diye sordu. Artık her şey vız geliyordu bana:
— “Yok canım; mahsus söyledim onu… seni kızdı
rayım diye. Elbette 87956. Bundan daha güzel olur mu
ki, 87956 olmasın” dedim.
Ve radyo kazanan numaraları okumaya başladı:
Bin lira, beş bin lira, on bin lira kazananlar! Arada sırada kalbim hoplamakla beraber, bu küçük şanslardan
korkmuyorum ve eceli bekler gibi, beş yüz bin lirayı bekliyorum ben : Bana o çarpacak, buna, Iclâl kadar ben de eminim.
Sonunda sıra bizim beş yüz bin liraya geldi. Spiker bir yığın mavaldan sonra:
— “Evet muhterem dinleyiciler., evet, evet. işte
tarihi an. Şimdi sizlere yılın rakamından birler hanesini
söylüyorum: Altı!..”
Ve kimsenin akıl edemeyeceği gevezeliklere devam ediyor:
— “Şimdi onlar hânesindeki sayıyı, yâni sondan bir
önceki sayıyı söylüyorum: Beş! Demek ki, beş yüz bin li
rayı alacak biletin sonu 56 oluyor. Elli altı dedim de aklı
ma geldi: Galatasaray’da bir arkadaşımız vardı; 56 Ali.
Muzip, zeki, cin gibi bir çocuktu 56 Ali. 56 Ali bir gün…”
Şu spiker de aman ne hoşsohbet şey öyle!
— “Yüzler dokuz! Şimdi biletin sonu 956 etti. Aziz
dinleyiciler, inşallah 956 yılını da böyle sağlıkla, mutlu
lukla…!
İdil’le göz göze geliyoruz:
Yeşil ve tertemiz, taptaze gözlerde üç oda, bir mutfak, banyo dairesi, havagazı, bahçe, bahçede çamlar, çamlann ardında masmavi deniz… off Allahım… ne spiker!
— “…7956!..”
Amca da, yenge de… hattâ kedi bile… şöyle bir doğruldular. Ve, Iclâl rüyalaşmış, Iclâl ballaşmış, bana gülümsüyor: Ev… sonra Abant’a, hattâ Finlandiya’ya gidilebilir her sene…
Ve spiker…esprili, hoşsohbet, radyofonik spiker, kahrolası spiker…
Söyle artık şu sekiz’i de bitsin bu işkence!
Ama neden onu bekleyecekmişim sanki? Amca, yenge, kedi… hepsi, her şey vız gelir bana; ama İdil’i bir an önce, yarım saniye olsun, önce, kaderi çizilmiş bir hayat için bir başka hayat kadar sürükleyici ümitten çekip kurtarmalıyım. Bu ümid şu spikerin gevezelikleri boyunca sürüp büsbütün yıkıcı olmamalı: “Erenköy’deki köşk… çamlar… mavi ufuk… Abant… bunların hepsi lâf… hepsi lâf diye bağırmalıyım.
Ama geciktim ve spiker… sekiz’i de söyledi. Bitkin, yıkılmış ve namütenahi melûl bir sesle;
— “Çıktı, değil mi?” diye inledim.
Kime sorduğumu bilmiyordum. Dünya bomboştu. Bu buz renkli ve sınırsız boşluğun kilometrelerce, kilometrelerce ötesinde, çam ağaçlarına, hattâ çamların altındaki bir çift şezlonga varıncaya kadar belli olan bir • köşk görünüyor, başka hiç bir şey görünmüyordu. Amcam, bir asır sonra;
— “İnşallah” dedi.
Ona boş gözlerie, aptal aptal baktım. Açıkladı:
— “Yüz binler rakamı sıfır çıkarsa…”
Birden bire kendime geldim ve;
— “Çıkmayacak” diye bağırdım. Fazla bağırmış ol
malıydım; yenge;
— “Ne oluyorsun öyle?” dedi. Amca da;
— “Neden?” diye sordu.
Hüzünle;
— “Çünkü”dedim, “büyübozuldu.”
Üçü birden;
— “Ne büyüsü?” dediler. Aynı derin üzüntü ile;
— “Kedi” dedim, “Kedi minderden kalktı ve kapıya
doğru gitti.”
Gülümsemeye bile vakit bulamadılar ve spikerlerin en sevimlisi son rakamı da söyledi: Bilmem kaçmış!
Buzlar dağılmıştı artık. Ama Iclâl bir parça üzgündü. Ve ben, içimdeki ferahlıktan hiç değilse yarısını ona vermeden yapamazdım. Bir hamlede yanına gittim; iradeye dair, çalışmaya ve hak etmeye dair bir uzun nutuk çektim ve nutkun bal gibi aşk ilânı olduğunu -sonralara doğru- değil yenge, değil amca, hattâ Iclâl bile, hattâ hattâ ben bile anladım.
Durum (Kesit) Öyküsüne Örnek
OTLAKÇI (Memduh Şevket ESENDAL)
— Efendim, tütün tabakasını ortada unutmaya gelmiyor, insafsız herif, tütünün ne kadar saçak yeri varsa içti, tozlan bana kaldı. Çok otlakçı gördüm ama böylesine hiç rasgelmedimdi. Bizim rahmetli llhâmi de otlakçı idi ama hiç olmazsa bir inceliği vardı, adamı eğlendirirdi.Karşınıza oturdu mu, gözleri ile tütün paketini arar, sokulur, tabakayı, cebime koyanm, sözlerini şaşırır, cebimden çıkanp masanın üstüne bırakınm, sevinir. Saatlerce gözleriyle tabakanın arkasından koşar, sonra bir fırsatını düşürüp bir ağara yakınca keyiflenir, güler, söyler, dinleyenleri de eğlendirirdi. En çok hoşlandığı da fırsatını düşürüp cıgarayı kendi eliyle almasında idi. Siz ona paketinizi uzatırsanız alır ama, kendi eliyle aldığı cıgaradan duyduğu haram tadını duymazdı. Bu otlakçıya canım kurban, kardeşim! Bu herif öylesi değil ki..
Dün artık dayanamadım, söyledim:
— Ama Mahmud Efendi, dedim, bu kadar da olmaz. İçiyorsun, neyse, iç. Ama hiç olmazsa tozunuda katık et!
O, alışmış, aldırmıyor. Yan gözle bana baktı:
— Bir cıgara sardım diye mi söylüyorsun? dedi.
— Hangi bir cıgara birader, dedim, bak gene bir tutam saçak tütün kalmadı. Bana yalnız tozlan kalıyor.
Kayıtsızca:
— Senin tütün de içimli bir şey değil ya! dedi, bunu nasıl içiyorsun? Kaçak içsen bundan daha iyi!
Kızdım:
— A birader, dedim, iyiye kötüye baktığımız yok,sen benden çok içiyorsun. Fena ise niçin içiyorsun?
— Ne yapayım, dedi, daha iyisi olsa onu içerim..
— Neden yok, dedim, tütüncü dükkânlan dolu!
Yüzüme dik dik baktı:
— Ben, dedi, bu zıkkıma para vermem. Mundar şey… Mekruh. Kalkıp üste de para vereceğim! İşim yoktu da…
— Çok iyi buyuruyorsun, dedim, ama biz para ve riyoruz!
— Ben de onu söylüyorum ya, dedi, para verdin verecek, bari iyisine ver. Bunun böylesini içecek olduktan sonra hiç içmesen daha iyi!
— Sen, dedim, kırk yaşından sonra benim huyumu mu değiştireceksin?
Kayıtsızca omuzlarını kaldırdı:
— Benim neme gerek, dedi, ben kimsenin keyfine kanşmam. Sen bana karışıyorsun da ben de söylüyorum.
— Canım, dedim, senin kuruyasıca huyunun bana ziyanı olmasa ben de kırk yıl söylemem. Ziyanın bana dokunuyor.
— Benim sana ne ziyanım dokunuyor? diye sordu, bu sözleri hep bir cıgara için mi söylüyorsun? Ziyan olmuş da dünya batmış… Ben içmeseydim de sen içseydin, daha mı kâr edecektin? Bari başkalarının yanında söyleme, seni ayıplariar.
Tepem attı:
— Neden ayıplıyoriarmış? diye sordum.
— Neden olacak, dedi, bir cıgaralık tütün için bu kadar lâkırdı ediyorsun.
— Canım birader, dedim, hangi bir cıgara, hangi beş cıgara?…
— Haydi on cıgara olsun, dedi, yirmi cıgara, otuz cıgara olsun… daha diyeceğin yok ya! Yok tütünün saçak yerini içmişim, sana tozu kalmış… bunları söylemek ayıp. Tozu kaldı ise bir paket al, saçak tütün iç. Bunun kemâli altmış para!
— Bunu ben alacağıma sen alsan ne olur, dedim, şu neden almak bize düşüyor da, içmek size?
— Ben âdet etmemişim, dedik ya! Böyle zehire para vermem, dedi. Sen âdet etmişsin, ben içsem de alıyorsun, içmesem de. Benim için tütün almıyorsun ya. Benim için alıyorsan bir daha alma. Hem bir cıgara için adama böyle kahve ortasında bu kadar söz söylemek ayıp değil mi? Bu sana yakışır mı?
— Çıldıracağım, dedim, sen altmış para verip bir paket tütün almaz, herkesin tabakasından geçinirsin, bu ayıp değil; ben tütünü katık et, saçağından bana da kalsın, dedim, bu ayıp öyle mi?
— Bana neden ayıp oluyormuş? dedi, hırsızlık etmiyorum ya, zorla da almıyorum, tütünün saçağı dururken tozunu içecek kadar ahmak değilim…
— Biz tütünün tozunu içip ahmak mı oluyoruz? dedim.
Doğrusu çok da kızdım. Onun da cıgaradan sararmış parmakları titremeye başladı, ama sözünü kesmedi:
— Sen, dedi, denlinden beri bana o kadar söz söyledin, ben sesimi çıkardım mı? Tütünün saçağı dururken tozunu içmek ahmaklıktır dedimse niçin kızıyorsun?
Kahvede olanlara bakarak:
— Yalan mı söylüyorum, efendiler, dedi. Bana bir cıgara verdi diye bu kadar söz söylenir mi, bu neredegörülmüş şey?
Karşı peykede oturan Miralay Esat Bey bana işaret etti. Kendimi topladım:
— Sen, dedim, birader bir daha benim yanıma gelme, benimle de konuşma. Bir gün öfke ile kafana bir şey vururum, başıma belâ olursun, anladın mı? İşte bu kadar!
İş buraya vannca Esat Bey cebinden tabakasını çıkardı :
— Mahmut Efendi, dedi, gel sen buraya, bak ben sana bir tütün vereyim, nasıl beğenirsin…
Tabakayı görünce kalktı, karşıya gitti. Bana da :
— Benim kabadayılığım yok, dedi, kimseye de bir fenalık etmedim, gene de etmem. Bütün suçum nedir:
Bir cıgara sarmışım! Sanki tufan olmuş…
Bir yandan söylendi, bir yandan da Esat Bey’in tabakasında ne var ne yok içti. Ben artık cevap vermedim. Ancak Mahmut Efendi bana darıldı, ben de ondan kurtuldum sanmayınız. Ertesi sabah erken çocuk haber verdi ki, bir efendi gelmiş, beni görmek istiyormuş. Aşağı odaya indim. Baktım, Mahmut Efendi. Beni görünce dedi ki:
— Birader, dün sizin hatınnızı kırdım. Sonradan ben de pişman oldum. Sizden özür dilemeye geldim. Kusura bakmayın, insanlık hâli… İnsan bazen boş bulunuyor…
Siz olsanız ne yaparsınız? Özür dileyen bir adam. Kalkıp evinize kadar da gelirse… Benim yüzüm tutmaz.
“Buyurun” dedik. Kahve de pişirttik, önüne bir dolu kâse de tütün koyduk. Kardeşim, emin olun, kalem vaktine kadar kâsenin dibinde yalnız tozlar kaldı, cıgara tablası da ağzına kadar doldu!
087956′nın SIFIRI (Tarık BUĞRA)
Fatih taraflarında -amca derim- bir uzak akrabam oturur. Hali vakti yerindedir. Üstelik bir radyosu, küçücük, bebek yastığı gibi bir kedisi ve on altı, on yedi yaş-lannda da bir kızı vardır: Kumral saçlı, taptaze, kadife tenli, iri, yeşil gözlü, canlı, cana yakın bir şey. Adı da Ic-lâl.
Bana gelince, ben işte böyle, yirmi üç yaşımda, bütün varlığı ve avuntusu sık saçlar, sağlam dişler ve kırmızı bol, kocaman düğümlü kravatı olan, pansiyoner bir tıp talebesiyim. Akraba canlısıyım; bu yüzden de sık sık amcamlara taşınınm.
Bu ziyaretlerimden birisinde ve yılbaşından bir hafta kadar önceydi; söz döndü, dolaştı, şans meselesine geldi. Ben;
— Hiç şansım yoktur benim” dedim. Iclâl;
— “Benim de” dedi.
Şanssızlığımız bize dünyanın en tatlı şeyini, sitemle kanşık övünmeyi veriyordu. Ve bu, tabiatiyle, yengeye vız geliyordu. O;
— “Ne biliyorsunuz denediniz mi?” diye sordu ve;
“Ortaklaşa bir bilet alın yılbaşı için” dedi.
Ben, lâf olsun diye, hakkınız var der demez, Iclâl’in öbür odaya fıriayıp yepyeni bir on liralıkla dönmesi bir oldu.
Ve biz, daha sonra, amca yatmaya çekilince, büyük ikramiye ile neler yapılabileceğini uzun uzun konuştuk: Ben, iç hastalıkları ihtisasından ve bir röntgen makinesinden söz ediyordum; Iclâl ise, küçük bir bahçe, üç oda, bir mutfak, havagazı ve banyodan dem vuruyordu. Ne tatlı şey!
Amma bunun için bir on lira da benim katmam gerekti. Oysa ayın bilmem şu kadarıydı, kırmızı renkli havale kağıdının gelmesine daha uzun, upuzun günler vardı. Ve zavallı pansiyoner talebe için aşçı borca işliyordu.
On lirayı nereden bulmalı?
Borç arkadaştan alınır; ama, gel gör ki, arkadaşların en kabadayısı, kahvemizin garsonuna takmaya başlamamış olanl
Adam sende, diyorum. Bu derde daha çok katlanmakta., ve yoktan yere artırmakta ne mâna var? Alırım bir yarım bilet ve; “İşte senin payın” diye, veririm iki yüz elli bin lirayı, olur biter.
Hem bu işi hemen, yarın yapmalı; Iclâlciğin yepyeni ve cana yakın on lirasına, sevgiliden gelen ilk resme bakar gibi bakıp bakıp da içimin eridiği yetmezmiş gibi, bir de bu sıkıntıyı artırmakta ne mâna var sanki?
Ertesi günü, hemen, bir yarım bilet alınacaktı, ama…
Ayın yirmi dokuzu demeden, o yepyeni, o sevgiliden gelen ilk resme benzeyen on liralık da, birtakım hesaplar ve umutlarla gitti.
Bunlarla beraber ben hâlâ avutabiliyordum kendimi: Şimdi artık, kırmızı renkli havale kâğıdı gelene kadar amcalara gidilmeyecek, sonra da Iclâlciğe; “Biletimize amorti çıktı, al on lira” diye sırıtılacak!
Tut ki, borç almışım!
Ama benim kalleş, benim gaddar şansım bu ka-darcık dürüstlüğe olsun imkân bırakır mı?
Yılın son günü pis ve uğursuz bir havada Bayezit Meydanı’nda, havuzun etrafında, bir arkadaşla, bomboş ceplerle ve ezik ve yenik ve toplum tarafından horian-mış.. dolaşırken., bilime, politikaya, sanata, hele hele
paraya, yâni ekonomik kaderlere dair felsefeler yürütürken., bu şans bende iken başka ne olsun? hlâl’le ve annesiyle burun buruna geliverdik.
Çarşıdan dönüyoharmış. Şey almışlar.. Sonra şey de almışlar…
Niçin onlara uğram/yormuşum ve;
— “Biletimizin numarası kaç?”
Hey ya Rabbi! beride bilime dair, politikaya dair, sanata dair, alınyazısına dair bunca muamma durup dururken başka bir şey kalmadı da, biletimizin numarası mı dert oldu? Salladım bir rakam:
— “87956.”
Ve Iclâl, söylediğim numarayı, önemle saygıyla, ciddiyetle yazdı, sonra da bu işin bana verdiği azap yetmezmiş gibi;
— “Hadi bize gidelim; çekilişi radyodan dinleriz.,
değil mi anne?” dedi.
Artık annesi de ısrar ediyordu. Ben son bir umutla, arkadaşıma baktım. Ama nerede? O budala, tabii Iclâl gibi bir kızın karşısında olduğu için, dişlerimi gıcırdatan bir centilmenlikle çekip gitti. Arkasından “Hey budala, beni işkenceye götürüyorlar; arkadaşlık bu mudur, kur-tarsana” diye bağırmak istiyordum. Bağıramadım elbette.
Yolda 87956′nın her rakamı bir çekiç olmuş, ta beynimin içine vurup duruyordu:
Alınyazım bu benim işte, şansım bu. Yüzbinlerce sayının içinde, sanki başkası yokmuş gibi 87956 dedirtecek bana tabii!
87956L
Ne ahenk., ne kompozisyon., ne mimari! Beş yüz bin lira buna çıkmayacak da gidip elin budala, şapşal rakamlarına mı çıkacak?
Birdenbire ve can havliyle, Iclâl’e;
— “Kaç yazdın numarayı?” diye soruyorum.
O çoktan ezberlemiş bile:
— “87956.”
— “Yanlış” diyorum.
— “Neden? Sen öyle demedin mi?”
— “Hayır.”
— “Aaa.. vallahi 87956 dedin., hâlâ kulağımda.”
Haklı kızcağız; unutulur mu hiç? Bir mısra gibi ahenkli lanet! Ama ne olursa olsun diretmek, bu korkunç surette çekici rakamı değiştirmek, sonuna bir on üç, evet, on üç takmak lâzım. Boş ama… dirensem “çıkar da bak bakalım bilete” diyebilir. Alınyazısı değiştirilemez ki!
Evde Iclâl; “Sahi, biletin numarası 87956 değil mi?” diye sordu. Artık her şey vız geliyordu bana:
— “Yok canım; mahsus söyledim onu… seni kızdı
rayım diye. Elbette 87956. Bundan daha güzel olur mu
ki, 87956 olmasın” dedim.
Ve radyo kazanan numaraları okumaya başladı:
Bin lira, beş bin lira, on bin lira kazananlar! Arada sırada kalbim hoplamakla beraber, bu küçük şanslardan
korkmuyorum ve eceli bekler gibi, beş yüz bin lirayı bekliyorum ben : Bana o çarpacak, buna, Iclâl kadar ben de eminim.
Sonunda sıra bizim beş yüz bin liraya geldi. Spiker bir yığın mavaldan sonra:
— “Evet muhterem dinleyiciler., evet, evet. işte
tarihi an. Şimdi sizlere yılın rakamından birler hanesini
söylüyorum: Altı!..”
Ve kimsenin akıl edemeyeceği gevezeliklere devam ediyor:
— “Şimdi onlar hânesindeki sayıyı, yâni sondan bir
önceki sayıyı söylüyorum: Beş! Demek ki, beş yüz bin li
rayı alacak biletin sonu 56 oluyor. Elli altı dedim de aklı
ma geldi: Galatasaray’da bir arkadaşımız vardı; 56 Ali.
Muzip, zeki, cin gibi bir çocuktu 56 Ali. 56 Ali bir gün…”
Şu spiker de aman ne hoşsohbet şey öyle!
— “Yüzler dokuz! Şimdi biletin sonu 956 etti. Aziz
dinleyiciler, inşallah 956 yılını da böyle sağlıkla, mutlu
lukla…!
İdil’le göz göze geliyoruz:
Yeşil ve tertemiz, taptaze gözlerde üç oda, bir mutfak, banyo dairesi, havagazı, bahçe, bahçede çamlar, çamlann ardında masmavi deniz… off Allahım… ne spiker!
— “…7956!..”
Amca da, yenge de… hattâ kedi bile… şöyle bir doğruldular. Ve, Iclâl rüyalaşmış, Iclâl ballaşmış, bana gülümsüyor: Ev… sonra Abant’a, hattâ Finlandiya’ya gidilebilir her sene…
Ve spiker…esprili, hoşsohbet, radyofonik spiker, kahrolası spiker…
Söyle artık şu sekiz’i de bitsin bu işkence!
Ama neden onu bekleyecekmişim sanki? Amca, yenge, kedi… hepsi, her şey vız gelir bana; ama İdil’i bir an önce, yarım saniye olsun, önce, kaderi çizilmiş bir hayat için bir başka hayat kadar sürükleyici ümitten çekip kurtarmalıyım. Bu ümid şu spikerin gevezelikleri boyunca sürüp büsbütün yıkıcı olmamalı: “Erenköy’deki köşk… çamlar… mavi ufuk… Abant… bunların hepsi lâf… hepsi lâf diye bağırmalıyım.
Ama geciktim ve spiker… sekiz’i de söyledi. Bitkin, yıkılmış ve namütenahi melûl bir sesle;
— “Çıktı, değil mi?” diye inledim.
Kime sorduğumu bilmiyordum. Dünya bomboştu. Bu buz renkli ve sınırsız boşluğun kilometrelerce, kilometrelerce ötesinde, çam ağaçlarına, hattâ çamların altındaki bir çift şezlonga varıncaya kadar belli olan bir • köşk görünüyor, başka hiç bir şey görünmüyordu. Amcam, bir asır sonra;
— “İnşallah” dedi.
Ona boş gözlerie, aptal aptal baktım. Açıkladı:
— “Yüz binler rakamı sıfır çıkarsa…”
Birden bire kendime geldim ve;
— “Çıkmayacak” diye bağırdım. Fazla bağırmış ol
malıydım; yenge;
— “Ne oluyorsun öyle?” dedi. Amca da;
— “Neden?” diye sordu.
Hüzünle;
— “Çünkü”dedim, “büyübozuldu.”
Üçü birden;
— “Ne büyüsü?” dediler. Aynı derin üzüntü ile;
— “Kedi” dedim, “Kedi minderden kalktı ve kapıya
doğru gitti.”
Gülümsemeye bile vakit bulamadılar ve spikerlerin en sevimlisi son rakamı da söyledi: Bilmem kaçmış!
Buzlar dağılmıştı artık. Ama Iclâl bir parça üzgündü. Ve ben, içimdeki ferahlıktan hiç değilse yarısını ona vermeden yapamazdım. Bir hamlede yanına gittim; iradeye dair, çalışmaya ve hak etmeye dair bir uzun nutuk çektim ve nutkun bal gibi aşk ilânı olduğunu -sonralara doğru- değil yenge, değil amca, hattâ Iclâl bile, hattâ hattâ ben bile anladım.
Durum (Kesit) Öyküsüne Örnek
OTLAKÇI (Memduh Şevket ESENDAL)
— Efendim, tütün tabakasını ortada unutmaya gelmiyor, insafsız herif, tütünün ne kadar saçak yeri varsa içti, tozlan bana kaldı. Çok otlakçı gördüm ama böylesine hiç rasgelmedimdi. Bizim rahmetli llhâmi de otlakçı idi ama hiç olmazsa bir inceliği vardı, adamı eğlendirirdi.Karşınıza oturdu mu, gözleri ile tütün paketini arar, sokulur, tabakayı, cebime koyanm, sözlerini şaşırır, cebimden çıkanp masanın üstüne bırakınm, sevinir. Saatlerce gözleriyle tabakanın arkasından koşar, sonra bir fırsatını düşürüp bir ağara yakınca keyiflenir, güler, söyler, dinleyenleri de eğlendirirdi. En çok hoşlandığı da fırsatını düşürüp cıgarayı kendi eliyle almasında idi. Siz ona paketinizi uzatırsanız alır ama, kendi eliyle aldığı cıgaradan duyduğu haram tadını duymazdı. Bu otlakçıya canım kurban, kardeşim! Bu herif öylesi değil ki..
Dün artık dayanamadım, söyledim:
— Ama Mahmud Efendi, dedim, bu kadar da olmaz. İçiyorsun, neyse, iç. Ama hiç olmazsa tozunuda katık et!
O, alışmış, aldırmıyor. Yan gözle bana baktı:
— Bir cıgara sardım diye mi söylüyorsun? dedi.
— Hangi bir cıgara birader, dedim, bak gene bir tutam saçak tütün kalmadı. Bana yalnız tozlan kalıyor.
Kayıtsızca:
— Senin tütün de içimli bir şey değil ya! dedi, bunu nasıl içiyorsun? Kaçak içsen bundan daha iyi!
Kızdım:
— A birader, dedim, iyiye kötüye baktığımız yok,sen benden çok içiyorsun. Fena ise niçin içiyorsun?
— Ne yapayım, dedi, daha iyisi olsa onu içerim..
— Neden yok, dedim, tütüncü dükkânlan dolu!
Yüzüme dik dik baktı:
— Ben, dedi, bu zıkkıma para vermem. Mundar şey… Mekruh. Kalkıp üste de para vereceğim! İşim yoktu da…
— Çok iyi buyuruyorsun, dedim, ama biz para ve riyoruz!
— Ben de onu söylüyorum ya, dedi, para verdin verecek, bari iyisine ver. Bunun böylesini içecek olduktan sonra hiç içmesen daha iyi!
— Sen, dedim, kırk yaşından sonra benim huyumu mu değiştireceksin?
Kayıtsızca omuzlarını kaldırdı:
— Benim neme gerek, dedi, ben kimsenin keyfine kanşmam. Sen bana karışıyorsun da ben de söylüyorum.
— Canım, dedim, senin kuruyasıca huyunun bana ziyanı olmasa ben de kırk yıl söylemem. Ziyanın bana dokunuyor.
— Benim sana ne ziyanım dokunuyor? diye sordu, bu sözleri hep bir cıgara için mi söylüyorsun? Ziyan olmuş da dünya batmış… Ben içmeseydim de sen içseydin, daha mı kâr edecektin? Bari başkalarının yanında söyleme, seni ayıplariar.
Tepem attı:
— Neden ayıplıyoriarmış? diye sordum.
— Neden olacak, dedi, bir cıgaralık tütün için bu kadar lâkırdı ediyorsun.
— Canım birader, dedim, hangi bir cıgara, hangi beş cıgara?…
— Haydi on cıgara olsun, dedi, yirmi cıgara, otuz cıgara olsun… daha diyeceğin yok ya! Yok tütünün saçak yerini içmişim, sana tozu kalmış… bunları söylemek ayıp. Tozu kaldı ise bir paket al, saçak tütün iç. Bunun kemâli altmış para!
— Bunu ben alacağıma sen alsan ne olur, dedim, şu neden almak bize düşüyor da, içmek size?
— Ben âdet etmemişim, dedik ya! Böyle zehire para vermem, dedi. Sen âdet etmişsin, ben içsem de alıyorsun, içmesem de. Benim için tütün almıyorsun ya. Benim için alıyorsan bir daha alma. Hem bir cıgara için adama böyle kahve ortasında bu kadar söz söylemek ayıp değil mi? Bu sana yakışır mı?
— Çıldıracağım, dedim, sen altmış para verip bir paket tütün almaz, herkesin tabakasından geçinirsin, bu ayıp değil; ben tütünü katık et, saçağından bana da kalsın, dedim, bu ayıp öyle mi?
— Bana neden ayıp oluyormuş? dedi, hırsızlık etmiyorum ya, zorla da almıyorum, tütünün saçağı dururken tozunu içecek kadar ahmak değilim…
— Biz tütünün tozunu içip ahmak mı oluyoruz? dedim.
Doğrusu çok da kızdım. Onun da cıgaradan sararmış parmakları titremeye başladı, ama sözünü kesmedi:
— Sen, dedi, denlinden beri bana o kadar söz söyledin, ben sesimi çıkardım mı? Tütünün saçağı dururken tozunu içmek ahmaklıktır dedimse niçin kızıyorsun?
Kahvede olanlara bakarak:
— Yalan mı söylüyorum, efendiler, dedi. Bana bir cıgara verdi diye bu kadar söz söylenir mi, bu neredegörülmüş şey?
Karşı peykede oturan Miralay Esat Bey bana işaret etti. Kendimi topladım:
— Sen, dedim, birader bir daha benim yanıma gelme, benimle de konuşma. Bir gün öfke ile kafana bir şey vururum, başıma belâ olursun, anladın mı? İşte bu kadar!
İş buraya vannca Esat Bey cebinden tabakasını çıkardı :
— Mahmut Efendi, dedi, gel sen buraya, bak ben sana bir tütün vereyim, nasıl beğenirsin…
Tabakayı görünce kalktı, karşıya gitti. Bana da :
— Benim kabadayılığım yok, dedi, kimseye de bir fenalık etmedim, gene de etmem. Bütün suçum nedir:
Bir cıgara sarmışım! Sanki tufan olmuş…
Bir yandan söylendi, bir yandan da Esat Bey’in tabakasında ne var ne yok içti. Ben artık cevap vermedim. Ancak Mahmut Efendi bana darıldı, ben de ondan kurtuldum sanmayınız. Ertesi sabah erken çocuk haber verdi ki, bir efendi gelmiş, beni görmek istiyormuş. Aşağı odaya indim. Baktım, Mahmut Efendi. Beni görünce dedi ki:
— Birader, dün sizin hatınnızı kırdım. Sonradan ben de pişman oldum. Sizden özür dilemeye geldim. Kusura bakmayın, insanlık hâli… İnsan bazen boş bulunuyor…
Siz olsanız ne yaparsınız? Özür dileyen bir adam. Kalkıp evinize kadar da gelirse… Benim yüzüm tutmaz.
“Buyurun” dedik. Kahve de pişirttik, önüne bir dolu kâse de tütün koyduk. Kardeşim, emin olun, kalem vaktine kadar kâsenin dibinde yalnız tozlar kaldı, cıgara tablası da ağzına kadar doldu!
