Gaz maskesi, zehirli gazlar ile havadaki bazı maddelerin solunum organları ile gözlere zararlı tesirlerini önlemek için kullanılan, nefes alınan bölümü filtreyle donatılmış, ayrıca bir nefes verme borusu ile gözlük bölümü bulunan ve yüze başın arkasından dolanan bantlarla takılan bir alettir.
İlk gaz maskesini 1847 yılında Lewis P. Haslett icat etti. 1849 yılında icat ettiği gaz maskesi ile ilgili patentini aldı.
1914 yılında Garrett A. Morgan birinci dünya savaşında kullanılmak üzere en modern gaz maskesini icat etti. İlk seri olarak üretilen gaz maskeleri Garrett A. Morgan’ın yaptıklarıydı. Birinci Dünya Savaşında Almanların kimyevi gaz silahları kullanmaları üzerine Amerika ve İngiltere tarafından imal edilip, kullanıldı. Bu ilk maskelerde hava, giriş yerinde bulunan odun kömüründen geçerken, içindeki zehirli gazları tutulmaktaydı. İlk yapılan bu maskeler ağır olup ve sadece ağızdan teneffüse müsait bir yapıda idiler. Bu yüzden askerlerin hareket kabiliyetini azaltıyordu.
İkinci Dünya Savaşında ise daha hafif ve daha iyi uyum sağlayan, net görüş imkanı veren ve ağız ile burundan beraberce teneffüs yapılabilen bir maske geliştirildi. Bu maskede, kömürün bulunduğu kap omuza asıldığından, askere daha iyi hareket kabiliyeti sağlanmaktaydı.
Daha sonra geliştirilen gaz maskelerinde temel prensipler aynı kalmakta ve hava, içinde odun kömürü ile soda-kireç bulunan ve gazları absorbe edip, nötürleştiren bir kaptan geçmekteydi. Havada bulunan küçük tânecikler halindeki bâzı kimyâsal maddeler ise maskenin hava giriş yerinde bulunan keçe filitre tarafından tutulmaktaydı.
1960 yıllarında Amerika’da geliştirilen M-17 gaz maskesi, dış bir kap veya hortum ihtiva etmemekteydi. Maskenin yüze geçen kısmına yerleştirilen absorbsiyon sağlayan ve esnek olan malzeme, bakteriyolojik ve radyolojik maddelere karşı da korunma sağlıyordu. Son yıllarda daha kullanılışlı çeşitli tiplerde gaz maskeleri yapıldı. Körfez Savaşında kimyâsal gazların her an kullanılma durumu ortaya
çıkınca, ehemmiyeti daha iyi anlaşıldı. Asker ve sivil halk tarafından kullanıldı.
Bir gaz maskesi genel olarak iki ana kısımdan meydana gelir:
Maske başlığı: İstenmeyen havanın girmesini önleyecek şekilde yüze tam oturan, aynı zamanda takanın görüşüne mâni olmayacak biçimde olan kısımdır. Kış mevsiminde göz camının buğulanmasını önleyici bir madde cama sürülerek maske kullanılır.
Süzgeç: Maskeyi takan kimsenin temizlenmiş havayı teneffüs etmesini sağlayan kısım. Süzgeçler yukarda anlatıldığı gibi, başlığa doğrudan bağlananlar olduğu gibi, uzun bir hortumla bağlanan tipleri de olabilir. İkinci durumda süzgeç bir çanta içinde taşınır.
Genel olarak süzgeç üç kısımdan meydana gelir:
1. Selüloz esâsına göre hazırlanan havadaki serbest tânecikleri tutmaya yarayan kısım,
2. Zehirli ve aktif maddeleri emen kömürlü (odun kömürü) kısım,
3. Asitli bileşikler ve fosgeni emen hekza metilen tetramin filtresi.
Gaz maskeleri, endüstride, madencilikte, itfaiye, emniyet ve kurtarma işlerinde de kullanılmaktadır.
İlk gaz maskesini 1847 yılında Lewis P. Haslett icat etti. 1849 yılında icat ettiği gaz maskesi ile ilgili patentini aldı.
1914 yılında Garrett A. Morgan birinci dünya savaşında kullanılmak üzere en modern gaz maskesini icat etti. İlk seri olarak üretilen gaz maskeleri Garrett A. Morgan’ın yaptıklarıydı. Birinci Dünya Savaşında Almanların kimyevi gaz silahları kullanmaları üzerine Amerika ve İngiltere tarafından imal edilip, kullanıldı. Bu ilk maskelerde hava, giriş yerinde bulunan odun kömüründen geçerken, içindeki zehirli gazları tutulmaktaydı. İlk yapılan bu maskeler ağır olup ve sadece ağızdan teneffüse müsait bir yapıda idiler. Bu yüzden askerlerin hareket kabiliyetini azaltıyordu.
İkinci Dünya Savaşında ise daha hafif ve daha iyi uyum sağlayan, net görüş imkanı veren ve ağız ile burundan beraberce teneffüs yapılabilen bir maske geliştirildi. Bu maskede, kömürün bulunduğu kap omuza asıldığından, askere daha iyi hareket kabiliyeti sağlanmaktaydı.
Daha sonra geliştirilen gaz maskelerinde temel prensipler aynı kalmakta ve hava, içinde odun kömürü ile soda-kireç bulunan ve gazları absorbe edip, nötürleştiren bir kaptan geçmekteydi. Havada bulunan küçük tânecikler halindeki bâzı kimyâsal maddeler ise maskenin hava giriş yerinde bulunan keçe filitre tarafından tutulmaktaydı.
1960 yıllarında Amerika’da geliştirilen M-17 gaz maskesi, dış bir kap veya hortum ihtiva etmemekteydi. Maskenin yüze geçen kısmına yerleştirilen absorbsiyon sağlayan ve esnek olan malzeme, bakteriyolojik ve radyolojik maddelere karşı da korunma sağlıyordu. Son yıllarda daha kullanılışlı çeşitli tiplerde gaz maskeleri yapıldı. Körfez Savaşında kimyâsal gazların her an kullanılma durumu ortaya
çıkınca, ehemmiyeti daha iyi anlaşıldı. Asker ve sivil halk tarafından kullanıldı.
Bir gaz maskesi genel olarak iki ana kısımdan meydana gelir:
Maske başlığı: İstenmeyen havanın girmesini önleyecek şekilde yüze tam oturan, aynı zamanda takanın görüşüne mâni olmayacak biçimde olan kısımdır. Kış mevsiminde göz camının buğulanmasını önleyici bir madde cama sürülerek maske kullanılır.
Süzgeç: Maskeyi takan kimsenin temizlenmiş havayı teneffüs etmesini sağlayan kısım. Süzgeçler yukarda anlatıldığı gibi, başlığa doğrudan bağlananlar olduğu gibi, uzun bir hortumla bağlanan tipleri de olabilir. İkinci durumda süzgeç bir çanta içinde taşınır.
Genel olarak süzgeç üç kısımdan meydana gelir:
1. Selüloz esâsına göre hazırlanan havadaki serbest tânecikleri tutmaya yarayan kısım,
2. Zehirli ve aktif maddeleri emen kömürlü (odun kömürü) kısım,
3. Asitli bileşikler ve fosgeni emen hekza metilen tetramin filtresi.
Gaz maskeleri, endüstride, madencilikte, itfaiye, emniyet ve kurtarma işlerinde de kullanılmaktadır.
