Gözlük, gözleri iyi görmeyenlerin baktıkları şeyleri daha iyi görmelerine yardım eden veya gözleri korumaya yarayan çerçeveye yerleştirilmiş camdır. Aslında gözlüğün ana malzemesi olan camın tarihi 4 500 yıl evveline kadar gidiyor. Antik dünya insanlarının optik hakkında bilgileri olduğu, camın belirli bir formunun cisimleri büyüttüğünü fark ettikleri biliniyor. Halta milattan önce 1000 yıllarına ait, büyüteç olarak kullanılmış cam örneklerine Girit’teki kazılarda rastlanılmıştır.Ne var ki büyütecin cam haline gelmesi çok zaman aldı. Gözlüğü ilk bulan kişinin kim olduğu bilinmiyor. İnsanlık tarihinin büyük teşekkür borçlu olduğu, bu parlak buluşu gerçekleştiren kişinin kim olduğu bütün araştırmalara rağmen hala sırrını koruyor.
Gözlüğün târihi çok eskidir. Marko Polo 1270 yılında Çin’de ihtiyar kişilerin yakını görmek için gözlük kullandıklarını yazmıştır. Avrupa’da Bacon, yaşlı kimseler için gözlük kullanmanın lüzûmundan bahsetmiştir. İlk ilkel gözlükler, sapsız olup burun üzerine oturtulur, iple bağlanır veya elle tutulurdu.
Bu kişinin 1250 veya 1280 yıllarında Venedik’te yaşamış olması büyük bir olasılık, çünkü 13. Yüzyılda, Ortaçağda Venedik, İtalya’da cam üretimiyle ünlü olan bir yerdi.
Gözlüğü kimin bulduğu konusundaki en eski kayıt, 1289 yılında Sandro di Popozo’nun kaleme aldığı “Trake de Conduite de la Famille” adlı kitapta bulundu. Popozo, şunları yazmıştı: “Yaşlılık benden o kadar çok şey götürdü ki, gözlük adı verilen camlar olmadan ne okuyabiliyor, ne de yazabiliyorum. Bu harika aygıt, görme yeteneğini büyük ölçüde yitiren zavallı ihtiyarlar için daha yeni bulunmuş.” 1967 yılında Londra’da “Tarih Boyunca Gözlük” adlı bir kitap yazan Richard Corson, gözlüğün 1287 yılında İtalyanlar tarafından bulunduğunu belirtir. Gözlüğü ilk bulan kişi olarak çeşitli isimler öne sürülmekteyse de, bunların hiçbirisinin doğruluğu henüz kanıtlanamadı.
İlk gözlüklerin mercekleri konveks, yani dışbükeydi ve sadece yakını görme problemi olanların işlerine yarıyordu. Uzağı görme sorunu olanların derdine çare olacak konkav (içbükey) merceklerin üretilmesi için yüzyıl geçmesi gerekecekti. Görüldüğü gibi gözlüğün tarih içindeki gelişmesi oldukça yavaştır.
Uzağı görme sorununu yani miyopluğu düzeltecek merceklerin ancak 15. yüzyılda yapılabilmesinin sebebi o tarihlerde, gözlüğün daha çok yakını okuma amaçlı kullanılması, uzağı görememenin o kadar önemsenmemesi ve içbükey merceklerin imalinin daha zor ve pahalı olmalarıydı.
Gözlük icat edildikten ancak 350 yıl sonra düşmeden yüzün ortasına tutturulabildi. Aslında bu gözlük tarihindeki en son ve önemli buluştu. Edward Scarlett 1730′da Londra’da sabit gözlük sapını icat etti. Saplar kafaya göre ayarlanabildiği için gözlük burun üzerine daha az ağırlık yapıyor, düşme tehlikesi de önlenmiş oluyordu.
Önceleri bilginler tarafından kullanılırken. On yedinci yüzyıldan sonra yaygınlaşmıştır. 1784’te Benjamin Franklin iki odaklı (bifokal) camları keşfetti ve bundan sonra gözlük cam ve çerçevelerinde çeşitli ilerlemeler birbirini tâkip etti. Prizmaları 1611’de Kepler yapmıştır; astigmat camlar ise 1827’de yapılmıştır.
Ancak tüm bu yavaş gelişmeye karşın gözlüğün insanlığa hizmeti büyük oldu, en azından onların yaşama bağlılıklarını arttırdı. Matbaanın icadından, basılan kitap ve gazete sayısının artmasından sonra gözlük lüks olmaktan çıkıp tam bir ihtiyaç oldu.
14. Yüzyıl ortalarında İtalyanlar gözlük camlarına belki şekillerindeki benzerlikten dolayı ‘mercimek’ anlamında ‘lenticchie’ adını verdiler. İngilizcesi de ‘lentis’ olan mercimek, yaklaşık iki yüzyıl gözlük camı anlamında da kullanıldı. Günümüzde kullanılan ‘lens’ adının kökeni de bu sebeple mercimeğe dayanıyor.
İlk gözlükçü dükkanı 1783′de Philadelphia’da açıldı. Francis Mc Allister dükkanında gözlükleri bir sepetin içine yığıyor, müşteriler de bunları tek tek deneyerek gözlerine uygun geleni alıyorlardı.
İlk güneş gözlüklerinin 1430′lu yıllarda Çinliler tarafından kullanıldığını biliyor muydunuz? Ateşte dumanın isi ile kararttıkları gözlükler görme kusurlarını düzeltmek için değildi. Sanılacağı gibi Güneş’ten korunmak için de değildi. Çinliler başta mahkemeler olmak üzere bir çok yerde gözleri görünmesin, düşünceleri göz ifadelerinden belli olmasın diye bu koyu renkli gözlükleri takıyorlardı. Daha sonraları İtalya’dan Çin’e numaralı gözlükler de getirildi ama Çinliler onların da çoğunu iste kararttılar.
Gözlüğün târihi çok eskidir. Marko Polo 1270 yılında Çin’de ihtiyar kişilerin yakını görmek için gözlük kullandıklarını yazmıştır. Avrupa’da Bacon, yaşlı kimseler için gözlük kullanmanın lüzûmundan bahsetmiştir. İlk ilkel gözlükler, sapsız olup burun üzerine oturtulur, iple bağlanır veya elle tutulurdu.
Bu kişinin 1250 veya 1280 yıllarında Venedik’te yaşamış olması büyük bir olasılık, çünkü 13. Yüzyılda, Ortaçağda Venedik, İtalya’da cam üretimiyle ünlü olan bir yerdi.
Gözlüğü kimin bulduğu konusundaki en eski kayıt, 1289 yılında Sandro di Popozo’nun kaleme aldığı “Trake de Conduite de la Famille” adlı kitapta bulundu. Popozo, şunları yazmıştı: “Yaşlılık benden o kadar çok şey götürdü ki, gözlük adı verilen camlar olmadan ne okuyabiliyor, ne de yazabiliyorum. Bu harika aygıt, görme yeteneğini büyük ölçüde yitiren zavallı ihtiyarlar için daha yeni bulunmuş.” 1967 yılında Londra’da “Tarih Boyunca Gözlük” adlı bir kitap yazan Richard Corson, gözlüğün 1287 yılında İtalyanlar tarafından bulunduğunu belirtir. Gözlüğü ilk bulan kişi olarak çeşitli isimler öne sürülmekteyse de, bunların hiçbirisinin doğruluğu henüz kanıtlanamadı.
İlk gözlüklerin mercekleri konveks, yani dışbükeydi ve sadece yakını görme problemi olanların işlerine yarıyordu. Uzağı görme sorunu olanların derdine çare olacak konkav (içbükey) merceklerin üretilmesi için yüzyıl geçmesi gerekecekti. Görüldüğü gibi gözlüğün tarih içindeki gelişmesi oldukça yavaştır.
Uzağı görme sorununu yani miyopluğu düzeltecek merceklerin ancak 15. yüzyılda yapılabilmesinin sebebi o tarihlerde, gözlüğün daha çok yakını okuma amaçlı kullanılması, uzağı görememenin o kadar önemsenmemesi ve içbükey merceklerin imalinin daha zor ve pahalı olmalarıydı.
Gözlük icat edildikten ancak 350 yıl sonra düşmeden yüzün ortasına tutturulabildi. Aslında bu gözlük tarihindeki en son ve önemli buluştu. Edward Scarlett 1730′da Londra’da sabit gözlük sapını icat etti. Saplar kafaya göre ayarlanabildiği için gözlük burun üzerine daha az ağırlık yapıyor, düşme tehlikesi de önlenmiş oluyordu.
Önceleri bilginler tarafından kullanılırken. On yedinci yüzyıldan sonra yaygınlaşmıştır. 1784’te Benjamin Franklin iki odaklı (bifokal) camları keşfetti ve bundan sonra gözlük cam ve çerçevelerinde çeşitli ilerlemeler birbirini tâkip etti. Prizmaları 1611’de Kepler yapmıştır; astigmat camlar ise 1827’de yapılmıştır.
Ancak tüm bu yavaş gelişmeye karşın gözlüğün insanlığa hizmeti büyük oldu, en azından onların yaşama bağlılıklarını arttırdı. Matbaanın icadından, basılan kitap ve gazete sayısının artmasından sonra gözlük lüks olmaktan çıkıp tam bir ihtiyaç oldu.
14. Yüzyıl ortalarında İtalyanlar gözlük camlarına belki şekillerindeki benzerlikten dolayı ‘mercimek’ anlamında ‘lenticchie’ adını verdiler. İngilizcesi de ‘lentis’ olan mercimek, yaklaşık iki yüzyıl gözlük camı anlamında da kullanıldı. Günümüzde kullanılan ‘lens’ adının kökeni de bu sebeple mercimeğe dayanıyor.
İlk gözlükçü dükkanı 1783′de Philadelphia’da açıldı. Francis Mc Allister dükkanında gözlükleri bir sepetin içine yığıyor, müşteriler de bunları tek tek deneyerek gözlerine uygun geleni alıyorlardı.
İlk güneş gözlüklerinin 1430′lu yıllarda Çinliler tarafından kullanıldığını biliyor muydunuz? Ateşte dumanın isi ile kararttıkları gözlükler görme kusurlarını düzeltmek için değildi. Sanılacağı gibi Güneş’ten korunmak için de değildi. Çinliler başta mahkemeler olmak üzere bir çok yerde gözleri görünmesin, düşünceleri göz ifadelerinden belli olmasın diye bu koyu renkli gözlükleri takıyorlardı. Daha sonraları İtalya’dan Çin’e numaralı gözlükler de getirildi ama Çinliler onların da çoğunu iste kararttılar.
